W ostatnich latach coraz większą uwagę przykłada się do wpływu diety na zdrowie i samopoczucie. Wśród wielu podejść dietetycznych, które zyskały na popularności, znajduje się dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome), opracowana przez dr Natashę Campbell-McBride. Została ona stworzona głównie z myślą o osobach cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia neurologiczne oraz problemy z układem pokarmowym. Jednakże, jej potencjalne korzyści mogą dotyczyć także osób z celiakią, chorobą autoimmunologiczną, w której spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelita cienkiego. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak dieta GAPS może wpłynąć na życie osób z celiakią, analizując jej zasady oraz potencjalne korzyści i ryzyka.
Podstawy diety GAPS
Dieta GAPS koncentruje się na odżywianiu, które ma na celu wsparcie zdrowia jelit i mózgu. Dr Campbell-McBride, twórczyni diety, argumentuje, że wiele problemów neurologicznych i psychiatrycznych, takich jak autyzm, ADHD, depresja czy schizofrenia, ma swoje korzenie w niewłaściwym funkcjonowaniu układu pokarmowego. Dieta opiera się na przekonaniu, że uszkodzona flora jelitowa i przecieki w barierze jelitowej mogą prowadzić do przedostawania się toksyn i nieprawidłowo strawionego pokarmu do krwiobiegu, co z kolei może wpływać na funkcjonowanie mózgu.
Dieta GAPS dzieli się na kilka etapów, począwszy od bardzo restrykcyjnej fazy wprowadzającej, przez stopniowe wprowadzanie nowych pokarmów, aż do pełnej diety GAPS. W pierwszych etapach kładzie się duży nacisk na buliony mięsne, fermentowane produkty mleczne, warzywa i mięso gotowane na wolnym ogniu, aby ułatwić trawienie i wspomóc odbudowę flory jelitowej. Z czasem dieta staje się mniej restrykcyjna, ale nadal wyklucza produkty zawierające gluten, cukier rafinowany, większość ziaren oraz sztuczne dodatki i konserwanty.
Dieta GAPS a celiakia
Osoby cierpiące na celiakię muszą przestrzegać diety bezglutenowej, aby uniknąć uszkodzenia jelita cienkiego i towarzyszących mu objawów, takich jak bóle brzucha, biegunka, wzdęcia czy zmęczenie. Dieta GAPS, eliminując gluten, naturalnie wpisuje się w potrzeby osób z celiakią. Jednakże, podejście to idzie o krok dalej, koncentrując się nie tylko na unikaniu glutenu, ale także na odbudowie zdrowia jelit i całego organizmu.
Wprowadzenie bulionów mięsnych i fermentowanych produktów mlecznych może wspomóc odbudowę uszkodzonej bariery jelitowej, co jest kluczowe dla osób z celiakią, u których uszkodzenie to jest często rozległe. Ponadto, eliminacja przetworzonych pokarmów i cukrów może dodatkowo przyczynić się do poprawy stanu zdrowia jelit i ogólnego samopoczucia.
Jednakże, dieta GAPS jest bardzo restrykcyjna i wymaga dużego zaangażowania oraz zmian w stylu życia, co może być wyzwaniem dla wielu osób. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek restrykcyjnej diety, w tym diety GAPS, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, że jest ona odpowiednia i bezpieczna dla danego indywiduum.
Potencjalne korzyści i ryzyka
Dieta GAPS może przynieść wiele korzyści osobom z celiakią, w tym poprawę funkcji jelit, zmniejszenie objawów związanych z celiakią oraz poprawę ogólnego stanu zdrowia. Jednakże, ze względu na swoją restrykcyjność, może również wiązać się z pewnymi ryzykami, takimi jak niedobory składników odżywczych, zwłaszcza jeśli dieta nie jest odpowiednio zbilansowana.
Ważne jest, aby osoby decydujące się na dietę GAPS były pod stałą opieką specjalisty, który pomoże dostosować dietę do indywidualnych potrzeb i zapewni, że dostarczane są wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Ponadto, stopniowe wprowadzanie nowych pokarmów i monitorowanie reakcji organizmu może pomóc w identyfikacji potencjalnych nietolerancji pokarmowych i dostosowaniu diety w taki sposób, aby była ona jak najbardziej korzystna dla zdrowia.
Podsumowując, dieta GAPS może oferować ciekawą alternatywę dla osób z celiakią, poszukujących sposobów na poprawę zdrowia jelit i ogólnego samopoczucia. Jednakże, zanim zdecydujemy się na wprowadzenie tak restrykcyjnych zmian w diecie, konieczna jest dokładna konsultacja z profesjonalistami, aby upewnić się, że dieta będzie bezpieczna i skuteczna dla naszego organizmu.
