Dieta GAPS, znana również jako dieta Gut and Psychology Syndrome, została opracowana przez dr Natashę Campbell-McBride w oparciu o jej teorię, że wiele chorób psychicznych i autoimmunologicznych jest wynikiem nieszczelności jelit i dysbiozy mikrobiomu jelitowego. Chociaż wielu zwolenników tej diety doświadcza pozytywnych zmian w swoim zdrowiu, istnieją również potencjalne skutki uboczne i ryzyka, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji o jej stosowaniu. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jakie mogą być ewentualne skutki uboczne diety GAPS i jak można je minimalizować.
Podstawowe założenia diety GAPS
Dieta GAPS opiera się na przekonaniu, że nieszczelne jelita, czyli zwiększona przepuszczalność ściany jelitowej, umożliwiają toksynom, mikrobom i niestrawionym cząsteczkom pokarmu przedostanie się do krwiobiegu, co prowadzi do stanów zapalnych i różnych chorób. Aby to naprawić, dieta GAPS promuje spożywanie pokarmów bogatych w naturalne probiotyki, takich jak fermentowane warzywa, oraz pokarmów bogatych w kolagen, takich jak buliony kostne, które mają wspierać odbudowę ściany jelitowej i przywrócić równowagę mikrobiomu.
Dieta składa się z kilku etapów, począwszy od bardziej restrykcyjnych, które stopniowo wprowadzają większą różnorodność pokarmów. Chociaż dieta ma na celu poprawę zdrowia jelit i ogólnego stanu zdrowia, istnieją pewne potencjalne skutki uboczne i ryzyka związane z jej stosowaniem.
Potencjalne skutki uboczne diety GAPS
Niedobory żywieniowe
Jednym z głównych ryzyk związanych z dietą GAPS jest możliwość wystąpienia niedoborów żywieniowych. Dieta ta jest wysoce restrykcyjna, szczególnie w początkowych fazach, co może prowadzić do ograniczenia spożycia kluczowych witamin i minerałów. Długotrwałe stosowanie diety bez odpowiedniej suplementacji lub zróżnicowania diety może prowadzić do niedoborów, takich jak anemia, niedobory witaminy D, wapnia, żelaza i innych składników odżywczych.
Problemy z trawieniem
Chociaż dieta GAPS ma na celu poprawę zdrowia jelit, niektóre osoby mogą doświadczać problemów trawiennych, takich jak wzdęcia, zaparcia lub biegunki, szczególnie w początkowych etapach diety. Zmiana diety na taką bogatą w fermentowane pokarmy i buliony kostne może być dla niektórych osób zbyt drastyczna i prowadzić do dyskomfortu jelitowego.
Wzrost poziomu toksyn
W początkowych fazach diety GAPS, kiedy organizm zaczyna się oczyszczać z toksyn i złogów, niektóre osoby mogą doświadczać objawów detoksykacji, takich jak bóle głowy, zmęczenie, drażliwość czy nawet pogorszenie objawów istniejących chorób. Chociaż te objawy zwykle mijają po kilku dniach lub tygodniach, mogą być one uciążliwe i zniechęcające dla osób stosujących dietę.
Wpływ na zdrowie psychiczne
Dieta GAPS, będąca dietą eliminacyjną, może również mieć wpływ na zdrowie psychiczne i społeczne osób ją stosujących. Ograniczenia żywieniowe mogą prowadzić do poczucia izolacji społecznej, stresu związanego z planowaniem posiłków i trudności w utrzymaniu diety w sytuacjach społecznych. Ponadto, obsesyjne skupianie się na diecie i żywieniu może przyczynić się do rozwoju niezdrowych zachowań żywieniowych lub zaburzeń odżywiania.
Minimalizowanie potencjalnych skutków ubocznych
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia negatywnych skutków ubocznych diety GAPS, ważne jest, aby podejść do niej z rozwagą i pod opieką doświadczonego dietetyka lub lekarza. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc:
- Stopniowe wprowadzanie zmian: Zamiast gwałtownego przechodzenia na dietę GAPS, stopniowe wprowadzanie zmian w diecie może pomóc uniknąć szoku dla systemu trawiennego.
- Suplementacja: Rozważenie suplementacji, aby zapobiec potencjalnym niedoborom żywieniowym, jest kluczowe, szczególnie w zakresie witamin i minerałów, których może brakować w diecie GAPS.
- Wsparcie społeczne: Poszukiwanie wsparcia wśród osób stosujących dietę GAPS lub w grupach wsparcia online może pomóc w radzeniu sobie z wyzwaniami emocjonalnymi i społecznymi związanymi z dietą.
- Monitorowanie reakcji organizmu: Uważne obserwowanie, jak organizm reaguje na zmiany w diecie, i dostosowywanie planu żywieniowego w odpowiedzi na te reakcje może pomóc w uniknięciu negatywnych skutków ubocznych.
Podsumowując, dieta GAPS może oferować korzyści dla niektórych osób, ale ważne jest, aby być świadomym potencjalnych skutków ubocznych i podejść do niej z odpowiednią ostrożnością. Konsultacja z profesjonalistą i indywidualne dostosowanie diety do potrzeb i reakcji organizmu może pomóc w osiągnięciu pożądanych korzyści przy minimalizacji ryzyka.
