W dzisiejszych czasach coraz więcej osób zwraca uwagę na to, co je, starając się wybierać produkty, które nie tylko są smaczne, ale przede wszystkim zdrowe i korzystne dla organizmu. Wśród wielu dostępnych diet, szczególną uwagę zyskuje dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome), która zakłada, że wiele problemów zdrowotnych, w tym zaburzeń neurologicznych i psychicznych, ma swoje źródło w niewłaściwym funkcjonowaniu układu pokarmowego. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, na czym polega dieta GAPS oraz jakie restrykcje żywieniowe wprowadza, aby pomóc w leczeniu i zapobieganiu różnorodnym dolegliwościom.
Podstawy diety GAPS
Dieta GAPS została opracowana przez dr Natashę Campbell-McBride, która zauważyła związek między stanem zdrowia jelit a różnymi chorobami, w tym autyzmem, ADHD, depresją, schizofrenią oraz chorobami autoimmunologicznymi. Według jej teorii, uszkodzenie ścian jelit może prowadzić do przenikania do krwiobiegu toksyn i nieprawidłowo strawionych cząsteczek pokarmowych, co z kolei może wywoływać reakcje autoimmunologiczne i neurologiczne.
Dieta GAPS skupia się na odbudowie zdrowej mikroflory jelitowej i naprawie uszkodzeń ściany jelitowej. Jest to osiągane poprzez eliminację pokarmów, które są trudne do strawienia i mogą przyczyniać się do dalszych uszkodzeń, takich jak rafinowane węglowodany, cukry, niektóre skrobie, przetworzone produkty spożywcze, a także przez wprowadzenie pokarmów bogatych w składniki odżywcze, które wspierają zdrowie jelit, takich jak domowe buliony kostne, fermentowane produkty spożywcze i świeże warzywa.
Restrykcje żywieniowe w diecie GAPS
Dieta GAPS jest podzielona na kilka etapów, z których każdy wprowadza nowe produkty, stopniowo rozszerzając dietę. Na początku, dieta jest bardzo restrykcyjna, ale z czasem, w miarę poprawy stanu zdrowia jelit, można wprowadzać coraz więcej różnorodnych pokarmów. Oto niektóre z głównych restrykcji żywieniowych obowiązujących w diecie GAPS:
- Cukry i słodziki: Eliminacja wszystkich cukrów, w tym cukru trzcinowego, miodu, syropów, a także sztucznych słodzików. Jedyne dozwolone słodziki to niewielkie ilości miodu naturalnego i owoców.
- Skrobie: Wykluczenie większości produktów zawierających skrobię, takich jak ziemniaki, kukurydza, pszenica, ryż, a także produkty z nich wytwarzane, np. makarony, pieczywo, płatki śniadaniowe.
- Przetworzone produkty spożywcze: Unikanie wszelkich przetworzonych produktów spożywczych, które często zawierają szkodliwe dodatki, konserwanty i sztuczne barwniki.
- Mleko i produkty mleczne: Na początkowych etapach diety eliminacja większości produktów mlecznych, z wyjątkiem masła klarowanego (ghee) i fermentowanych produktów mlecznych, takich jak kefir czy jogurt naturalny, które mogą być wprowadzane stopniowo.
- Warzywa i owoce: Zaleca się spożywanie dużej ilości warzyw, szczególnie tych gotowanych, które są łatwiejsze do strawienia. Niektóre surowe owoce są dozwolone, ale w ograniczonych ilościach.
Dieta GAPS wymaga dużej dyscypliny i zaangażowania, ale wiele osób zgłasza znaczną poprawę swojego stanu zdrowia po jej wprowadzeniu. Ważne jest, aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek restrykcyjnej diety skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, że jest ona odpowiednia dla danego stanu zdrowia i nie spowoduje niedoborów żywieniowych.
Podsumowując, dieta GAPS jest interesującą opcją dla osób borykających się z różnego rodzaju problemami zdrowotnymi, które mogą mieć swoje źródło w niewłaściwym funkcjonowaniu układu pokarmowego. Poprzez eliminację szkodliwych produktów i wprowadzenie tych wspierających zdrowie jelit, dieta ta ma na celu odbudowę zdrowej mikroflory jelitowej i poprawę ogólnego stanu zdrowia.
