W dzisiejszych czasach, kiedy coraz więcej osób zwraca uwagę na to, co je, a także na wpływ diety na zdrowie, popularność zyskują różnorodne podejścia żywieniowe. Wśród nich szczególną uwagę zyskały dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome) oraz dieta paleo. Obie te diety opierają się na założeniu, że sposób odżywiania ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie oraz wygląd. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne, ze względu na nacisk na naturalne, nieprzetworzone produkty, istnieje między nimi kilka kluczowych różnic. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej obu tym dietom, aby lepiej zrozumieć ich założenia, korzyści oraz ograniczenia.
Rozdział 1: Dieta GAPS – podstawy i założenia
Dieta GAPS, opracowana przez dr Natashę Campbell-McBride, skupia się na związku między stanem zdrowia jelit a ogólnym stanem zdrowia organizmu, w tym zdrowiem psychicznym. Założeniem diety jest teoria, że wiele chorób, takich jak autyzm, ADHD, depresja, schizofrenia, a także problemy trawienne jak zespół jelita drażliwego czy choroba Leśniowskiego-Crohna, mają swoje źródło w niewłaściwym funkcjonowaniu układu pokarmowego.
Dieta GAPS dzieli się na kilka etapów, począwszy od bardzo restrykcyjnej fazy wprowadzającej, która ma na celu „uzdrowienie i uszczelnienie” jelit, poprzez stopniowe wprowadzanie nowych produktów. Podstawą diety są domowe buliony mięsne, fermentowane produkty mleczne, warzywa, mięso i ryby. Wyklucza się natomiast wszelkie produkty zbożowe, cukier, większość nabiału, a także przetworzone produkty spożywcze.
Rozdział 2: Dieta paleo – powrót do korzeni
Dieta paleo, znana również jako dieta paleolityczna, opiera się na założeniu, że ludzie powinni jeść pokarmy, które były dostępne dla naszych przodków z epoki kamienia łupanego. Jej zwolennicy argumentują, że wiele współczesnych problemów zdrowotnych, w tym otyłość, cukrzyca typu 2 czy choroby serca, wynika z odżywiania się produktami, które nie były częścią diety naszych przodków.
Podstawą diety paleo są mięso, ryby, owoce, warzywa, orzechy i nasiona. Wyklucza się natomiast produkty zbożowe, rośliny strączkowe, nabiał, cukier oraz przetworzone produkty spożywcze. Dieta ta kładzie duży nacisk na spożywanie pokarmów o wysokiej jakości, takich jak mięso z wolnego wybiegu czy warzywa uprawiane bez użycia pestycydów.
Podsumowanie różnic
Choć dieta GAPS i dieta paleo mają wiele wspólnego, zwłaszcza w zakresie eliminacji przetworzonych produktów spożywczych i cukru, istnieją między nimi znaczące różnice. Dieta GAPS koncentruje się na uzdrawianiu jelit i jest często stosowana jako interwencja terapeutyczna w różnych zaburzeniach. Dieta paleo natomiast ma na celu naśladowanie sposobu odżywiania naszych przodków, co ma prowadzić do poprawy ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.
Podczas gdy dieta GAPS jest bardziej restrykcyjna w początkowych fazach i wymaga ścisłego przestrzegania etapów, dieta paleo oferuje większą elastyczność w wyborze produktów, o ile mieszczą się one w ramach założeń diety. Ponadto, dieta GAPS zaleca spożywanie określonych produktów fermentowanych i domowych bulionów mięsnych, które mają kluczowe znaczenie w procesie „uzdrawiania i uszczelniania” jelit, podczas gdy dieta paleo nie kładzie na to tak dużego nacisku.
Wybór między dietą GAPS a dietą paleo powinien być podyktowany indywidualnymi potrzebami zdrowotnymi, celami oraz preferencjami żywieniowymi. Oba te podejścia mają swoje zalety i mogą przynieść korzyści zdrowotne, jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie.
